Bir balıkçının suda verimli bir gün geçirmesi için ihtiyaç duyduğu bir şey varsa, o da iyi bir olta makinesidir. Sonuçta bir kıyı makinesiyle tekneden avlanmak ne kadar zordur deneyenler bilir, mesela 200 gramlık balık sanki 1 kiloymuş gibi hissettirebilir 😄 . Sizin için doğru ve en iyi olta makinesi nasıl seçilir? bu yazımızda öğreneceksiniz.
1) Balık Tutacağınız Yere Göre Seçim
Olta makinesi seçimi yaparken büyük ölçüde önem vereceğiniz konulardan birisi de nerede avlandığınızdır. Deniz kıyısında mı yoksa teknede mi, ufak iç göllerde mi ya da nehirlerde mi balık tutacaksınız? bunlar önemli detaylar.
Nerede balık tutacağınızı biliyorsanız, balık tutma deneyiminizi ve veriminizi yüksek seviyelere çıkarmak için en iyi olta makinesi seçmeniz önemli olacaktır. Eğer tatlı suda avlanıyorsanız, özellikle tuzlu suya dayanıklı makineler seçmek sadece çok paralar harcamanıza sebep olur.
Kullanacağınız olta makinesi sert şartlara maruz kalacaksa bütçenizi grafit gövdeli makinelere ayırabilirsiniz. Grafit gövdeli makineler zor ve kötü şartlar altında dayanıklıdır.
2) Olta Makinesinin Gövde Tipi ve Makarası
Olta makinesi gövdeleri genelde grafit, plastik, paslanmaz çelik ya da alüminyum gibi malzemelerden yapılır. Her malzemenin kendisine göre bazı avantajları bulunurken yanında dezavantajları da vardır, olta makinesi tipleri;
- Grafit gövdeli makineler: Diğer türdeki malzemelere göre daha hafiftir ancak amatör balıkçılar için aradaki farklı anlamak biraz zordur. Grafit ile sert plastik malzemeyi birbiriyle karıştırmamaya dikkat etmek gerekir.
- Alüminyum gövdeli makineler: Sağlam ve hafif olmasının yanı sıra paslanma gibi durumları vardır.
- Paslanmaz çelik gövdeli makineler: Alüminyum gövdeli makinelere göre paslanmaya karşı daha dayanıklıdır fakat ağırdır.
- Plastik gövdeli makineler: Hafif ve ucuzdur fakat pek sağlam değildir.
Hafiflik, sağlamlık ve paslanmazlık durumuna göre kalite sıralaması; grafit, alüminyum, paslanmaz çelik ve plastik’tir.
3) Makinenin Kapasitesi ve Boyutu
Her balıkçının farklı tarzda avlanma stili, yem kullanışı ve avlamayı sevdiği balık farklıdır, bu nedenle kendinize uygun en iyi ve doğru olta makinesi seçmeniz için bunları esas almanız gerekiyor. Tüm bu özelliklere göre makine kapasitesi değişmektedir.
Olta makinesi seçerken hangi ağırlıktaki balıkları avlayacağınıza karar verdiyseniz seçeceğiniz makinenin kapasitesini kolayca belirleyebilirsiniz.
Her makinenin farklı teknik özellikleri vardır bunları satın alacağınız olta makinesinin kutusundan ve internet sitesinden okuyup misina kapasitesini öğrenebilirsiniz. Farklı misina kalınlıklarına göre makinenin kapasitesi değişmektedir. Mesela misina kalınlığı arttıkça makine kapasitesi azalacaktır ve daha az metrajda misina alacaktır.
4) Olta Makinesi Dişli Oranı
Gear ratio denilen dişli oranları olta makinelerinde iki temel özelliği etkilemektedir. Bunlar; misina sarım hızı ve büyük avlarda çekme kapasitesi.
Dişli oranları (6.4: 1) şeklinde gösterilir. Burada 6.4 rakamları makaranın dönüş sayısını, 1 ise kolun dönüş sayısını ifade eder. Yani makinenin kolu 1 tur dönerse makara 6.4 tur dönecektir.
Bu oran yükseldikçe, sarma hızı da o kadar yüksek olacaktır. Oran düştükçe, makine yavaş sarım yapacak fakat büyük bir balığı çekmesi kolaylaşacaktır.
Olta Makinesi Devirlerine Göre Sınıflandırılması:
- Düşük devirli makineler (3.5:1 altı )
- Orta devirli makineler (3.5:1 – 4,3:1 arası)
- Yüksek devirli makineler (4.3:1 üstü)
Avcılık Tekniğine Göre Makine Devirleri:
- Surfcasting: Orta devirli ve kafa boyutu büyük olmayan makinalar kullanılması daha faydalıdır. Eğer yüksek devirli ve büyük kafalı olta makinesiyle surfcasting yapılırsa oltada balık kalmaz.
- Spin & LRF: Yüksek devirli küçük kafalı makineler pratikliği ve kullanışlı olmasıyla oldukça verimli av sağlar.
5) Makara (Makine Kafası)
Şu an piyasadaki olta makinelerinde genellikle dönen bobin makarası kullanılmaktadır. Fakat farklı türlerde makaralar da bulunur. Makaranın tipi amatörseniz sizin için herhangi bir fark yaratmayacaktır. Ancak profesyonel balıkçılar bile fark olup olmadığı konusunda ayırt edemeyebilir. Bundan dolayı makara tipi olta makinesi seçimi yaparken bakacağınız özellikler arasında olmasa da olur.
6) Çekme Sistemleri (Drag)
Balık oltaya yakalandığı andan itibaren tüm gücüyle ters yöne çekme kuvveti uygular, makine bu kuvvete karşı güçlü durabileceği bir çekme sistemine sahip olmalıdır. Her makinenin çekme kuvveti farklıdır, tutacağınız balığa göre seçim yapmak önemlidir.
Mesela kullandığınız makinenin çekme kuvveti balığın uyguladığı kuvvetten biraz daha fazla olmalıdır. Olta makinelerinin özellik tablolarında “Max Drag” olarak belirtilen çekme gücünü esas alabilirsiniz.
En iyi olta makinesi seçiminde çekme sistemi ya da çekme gücü önemlidir. Güçlü bir makineye sahip olmak kolay ve de sessiz bir şekilde avınızı çekmenize sebep olacaktır. Eğer ki makine kaliteli değilse büyük bir balık yakalarsanız makine kilitlenebilir ya da çekerken iç yapısı hasar görebilir.
7) Anti-Reverse Sistemi
Anti-reverse, balık oltaya yakalandığı an misinanın geri sarılmasını önleyen sistemdir. Eğer bu sistemin ayarını kapatırsanız makara her iki yöne de dönebilir.
Neredeyse bir çok olta makinelerinde bulunan bir sistem olsa da bazı modellerin basit tasarımlarında veya sadece ileri drag makinelerde bulunmayabiliyor.
8) Rulmanlar ve Bilya Sistemi
Rulmanlar ve bilya sistemi en önemli özelliklerin başında gelmektedir. Rulman, genellikle içinde paslanmaz çelikten yapılmış bilyaların olduğu bir halkadır. Seramik bilyalı rulmanlar da bulunmaktadır. Rulman olta makinesinin hareketli parçaları arasındaki en önemli malzemedir. Kısaca rulman hasar görür ve bozulursa makine çalışmaz.
Sermaik rulmanlar korozyona paslanmaz çelikten daha fazla dayanıklıdır. Seramik rulmanlar özellikle deniz suyunda kullanırken önemlidir.
Daha fazla bilya sayısı genellikle daha iyidir ve daha sorunsuz çalışır. Ancak bilya ve rulmanın kalitesi daha önemlidir. Kalitesi yüksek rulmanlar her daim daha düşük kalitedeki rulmanlardan daha iyi performans sergileyecektir.
