Balıkların Hafızası Kaç Saniyedir?

Bir çok kişi balıkların hafızasının bir kaç saniyelik olduğunu düşünmektedir. Ve hatta Zayıf hafızaya sahip insanlara “balık hafızalı” denir, çünkü balıkların 4-5 saniyelik hafızaları vardır. Sonra her şeyi unuturlar. Peki balıkların hafızası gerçekten bu kadar da kötü mü? Aşağıda detaylarıyla bu sorunun cevabını sizlere paylaşacağız.

Balıkların Hafızası Hakkındaki Gerçek Ne?

Balıkların, diğer bütün hayvanlar gibi kendilerine yetecek kadar yüksek bir hafıza kapasiteleri vardır ve bu kapasite, hiçbir türde saniyelerle ölçülemez. Balıkların, aylardan yıllara kadar sürebilen hafızaları bulunmaktadır ve bütün balıklar için geçerli olabilecek, ortak, tek bir sayıdan bahsetmenin mümkünatı yoktur.

Bu İddianın Kökeni Nereden Geliyor?

Beyni ve sinir sistemi olan her canlıda belli bir zeka, algı, duygular, hafıza ve bilinç bulunur. Türden türe bunun miktarları değişmekle beraber, belli bir ölçek üzerinde her hayvanın mutlaka bir değeri bulunmaktadır. Dolayısıyla sırf evcil hayvan olarak beslenen bazı hayvanların, eğitimsiz gözler tarafından değerlendirilip yargılanması sonucu bu tip halk öyküleri doğmaktadır. Oysa ki bu konular, bilimsel araştırmalara ihtiyaç duyulan konulardır.

Bilgiler

Balıkların hafızası 3 ila 5 saniye arasında değiştiğine dair halk öyküsü ortalıkta dolanmaktaydı. Bu bilgiyi doğru bulmayan ve bu iddiadan şüphelenen Technion Teknoloji Enstitüsü uzmanları Japon Balıkları üzerinde bir araştırma yapmaya karar verdiler. Balıkları belli bir ses verildiğinde, yiyecek verileceğini sanacakları şekilde şartlandırdılar. Bu şartlanmaya göre, belli düzeydeki bir ses her çalındığında, doğal ortamlarındaki balıklar yemek bulmak amacı ile araştırma merkezinin iskelesine gelmektelerdi. Bu şekilde 1 aylık antrenmandan sonra doğal ortamlarına saldılar. 4-5 ay sonra, balıklar büyüdüler ve üreme çağına geldiler. Bu kadar zaman sonra ses tekrar çalındığında, balıklar yine üsse dönebildiler. Dolayısıyla bu balıkların en azından 4-5 aylık bir hafızaları olduğundan eminiz.

Dr. Mike Webster’ın yaptığı araştırmalar sonucunda, karşılaşılan sorunlara çözümler üretmek konusunda golyan balıklarının, dikenli balıkların ve benzeri balıkların fareler gibi memeliler ve hatta bazı kuşlar kadar yüksek başarıya sahip oldukları tespit edildi. Bu balıkların labirentleri çözebildiği, kendi türünden olan diğer balıkları tanıyabildiği, tanıştırıldığı yeni balıkları hatırlayıp ayırt edebildiği ve hatta hangi bireylerin doğal mücadelede daha başarılı olabileceklerini tespit edebildikleri bilinmektedir. Tüm bunlar, yüksek hafıza ve algı becerisi ile sağlanabilmektedir.

Kısaca;

• Bazı balık türleri, labirentleri çözebilir.
• Kendi türünden olan balıkları tanıyabilir.
• Tanıştığı yeni balıkları hatırlayabilir ve ayırt edebilir.
• Hangi bireylerin doğal mücadelede daha başarılı olabileceklerini tespit edebilirler.

Balıklar, sadece sinirsel (zihinsel) bir hafızaya değil, aynı zamanda kimyasal bir hafızaya da sahip olarak diğer hayvanlara üstünlük bile sağlayabilirler.

Örnek olarak somon balıklarında bulunan koku hafızası, onların aldıkları bir kokunun geometrik uzaydaki tam yerini, hatasıza yakın olarak hatırlamasını ve tekrar bulmasını sağlayabilir. Bu özelliğiyle somon balıkları sadece hafızalarına güvenerek yüzlerce ve binlerce kilometrelik yollar aşabilirler.

Evinizde Balığınızın Hafızasının Ne Kadar Kuvvetli Olduğunu Deneyin!

Eğer evinizde akvaryumunuz var ise bu konuya biraz aşina olacaksınız.
Balıklar düzenli olarak beslenildiği sürece yemek saatlerini akıllarında tutabiliyorlar ve yemek saati geldiğinde akvaryumun yüzeyine çıkıp balık yemi arayabiliyorlar. Sürekli olarak aynı şekilde yem verdiğiniz için, akvaryumun önüne her geçtiğinizde, yem vermeseniz bile balıklar yem verileceğini sanarak yüzeye çıkmaktadırlar. Bu durum ise balıkların diğer hayvanlar kadar koşullandırılıp bunları hatırladığını gösteren hoş bir “ev deneyi”dir.

Kaynaklar

• Evrim Ağacı – 15 Ocak 2012 (Güncelleme Tarihi: 31 Ağustos 2019)
  Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
• DailyMail. Three-Second Memory Myth: Fish Show They Can Remember Things For Up To Five Months. (07 Ocak 2009). Alındığı Tarih: 29 Temmuz 2019. Alındığı Yer: DailyMail | Arşiv Bağlantısı
• R. Akkoç. Memory Of A Goldfish? Actually Fish Can Recall Events 12 Days Ago. (01 Temmuz 2014). Alındığı Tarih: 29 Temmuz 2019. Alındığı Yer: The Telegraph | Arşiv Bağlantısı
• The Goldfish Tank. Goldfish Memory: Is 3 Second Goldfish Memory A Myth?. (29 Temmuz 2019). Alındığı Tarih: 29 Temmuz 2019. Alındığı Yer: The Goldfish Tank | Arşiv Bağlantısı
• Nature World News. Fish Have Long-Term Memory, Can Remember Food Source Even After 12 Days. (02 Temmuz 2014). Alındığı Tarih: 29 Temmuz 2019. Alındığı Yer: Nature World News | Arşiv Bağlantısı

Balık Türleri kategorisini ziyaret edebilirsiniz.